Natura wie, co dobre. Widziałeś kiedyś kaczkę albo gęś w swetrze? Nie? No właśnie – bo go nie potrzebuje! Ptactwo domowe świetnie znosi zimę i niestraszny mu najsurowszy mróz, a to za sprawą niezwykłych właściwości upierzenia. Nic zatem dziwnego, że w dobie zaawansowanych technologii w branży odzieżowej to właśnie puch kaczy i gęsi jest wciąż najbardziej cenionym rodzajem ocieplającego wypełnienia. Jego cechy posłużyły także jako inspiracja do stworzenia skutecznej izolacji syntetycznej.
Zalety puchu gęsiego
Puch u ptaków spełnia podobne zadanie, co bielizna u ludzi. Ukryty pod zewnętrzną pokrywą piór, izoluje od czynników zewnętrznych oraz odpowiada za właściwą regulację temperatury ciała. Z tą różnicą, że jest o wiele skuteczniejszy od materiałów roślinnych. Tę właśnie zdolność człowiek od wieków wykorzystuje do własnych potrzeb, wypełniając puchem kaczek i gęsi pościel oraz ocieplając odzież. Gdy założysz na siebie kurtkę wypełnioną takim lekkim i sprężystym puchem, za sprawą doskonałej zdolności magazynowania powietrza, natychmiast zatrzyma on ciepło emitowane przez Twoje ciało. W dodatku kurtki z wypełnieniem puchowym mają bardzo dużą zdolność kompresji, dzięki czemu zajmują niewiele miejsca w plecaku, są więc idealne do transportowania.
Naturalny czy syntetyczny?
Wzorowany na właściwościach swojego naturalnego „starszego brata” puch syntetyczny to rodzaj włóknistej ociepliny z powleczonego silikonem poliestru. Wśród różnych jej rodzajów najbardziej ceniony jest PrimaLoft o wysokich parametrach sprężystości. Jednak mimo wieloletnich badań wciąż trudno stworzyć sztuczną ocieplinę, która cechami doścignęłaby puch naturalny. Przewyższa on syntetyczne odpowiedniki pod względem pakowności oraz wagi. Ponadto puch naturalny zaczyna izolować i podnosić temperaturę natychmiast po założeniu kurtki, podczas gdy wypełnienie syntetyczne musi najpierw rozgrzać się od temperatury ciała, by dopiero wtedy oddać zgromadzone ciepło.
Puch syntetyczny ma jednak pewną ważną zaletę – jest znacznie bardziej odporny na działanie wilgoci. Dzięki temu zachowuje najwyższe właściwości cieplne nawet wtedy, kiedy jest mokry, podczas gdy ocieplenie naturalne zbija się i niemal całkowicie traci zdolność izolacji. Puch naturalny jest również trudny w suszeniu, a co za tym idzie, ma tendencję do pleśnienia. Jedynym lekarstwem jest w tej sytuacji materiał zewnętrzny z solidną membraną. Puch syntetyczny jest natomiast antyalergiczny i znacznie łatwiejszy w konserwacji.
Na co zwracać uwagę, wybierając kurtkę puchową?
Kiedy wybierasz kurtkę puchową – zarówno ocieplaną puchem naturalnym, jak i jego syntetycznym odpowiednikiem – poświęć uwagę parametrom technicznym oraz jej ogólnym cechom. Pamiętaj, że kurtka z puchem ptasim będzie opisana nieco innymi informacjami niż ta z wypełnieniem sztucznym.
Sprężystość
Tajemniczy parametr „cuin” to nic innego jak zdolność puchu naturalnego do kompresji i ponownego powrotu do wyjściowej objętości. Im większa sprężystość, tym więcej ogrzanego powietrza zatrzymuje się w przestrzeniach między włóknami kurtki. Oznacza to lepsze właściwości termoizolacyjne kurtki. Dodatkowym plusem jest waga – im bardziej sprężysty puch, tym mniej potrzeba go w kurtce, wypełnienie może zatem być lżejsze. To ważna wiadomość szczególnie dla wspinaczy i himalaistów, dla których waga ekwipunku jest kwestią podstawową.
550 cuin to wyjściowa wartość, którą znajdziesz u renomowanych producentów, a 750 cuin oznacza już naprawdę dobrą jakość puchu. Ale na rynku dostępne są oczywiście jeszcze bardziej zaawansowane kurtki z puchem o sprężystości rzędu 900 cuin. Jaka będzie najlepsza dla Ciebie? To zależy, czego od niej oczekujesz i gdzie zamierzasz jej używać. W mieście nawet podczas surowej zimy doskonale sprawdzą się produkty zawierające ocieplinę do 650 cui. Jednak tam, gdzie liczy się każdy gram, a najmniejsze wahanie temperatury ciała może mieć znaczenie dla Twojego zdrowia, warto zainwestować w puch o jak najwyższym parametrze sprężystości.
Stosunek pierza do piór
Nie tylko mięciutki i sprężysty puch (down) składa się na wypełnienie Twojej kurtki. Znajdują się tam również drobne piórka – pierze (feathers). Ze względu na mniej kompresyjną budowę, cienkie, kłujące pierze ma niższe zdolności termoizolacyjne. Jeśli chcesz wiedzieć, ile puchu w puchu zawiera kurtka, którą sobie upatrzyłeś, spójrz na metkę, gdzie znajduje się informacja o zastosowanych proporcjach: przykładowo 90/10 oznacza 90% puchu i 10% pierza. Zawartość puchu ma oczywiście przełożenie na cenę, jako iż dokładne oczyszczenie go jest procesem niezwykle żmudnym i kosztownym. Nie łudź się jednak, że produkt, w którym więcej jest pierza, choć z pewnością kusi ceną, spełni swoje zadanie!
W przypadku kurtek z ociepliną syntetyczną podobnie zapisany w postaci ułamka parametr będzie oznaczał coś całkiem innego: przykładowe liczby 100/40 informują zwykle o gramaturze wypełnienia – 100 g/m2 w korpusie, 40 g/m2 w ramionach.
Materiał zewnętrzny
Bywa, że po upływie pewnego czasu kurtka puchowa znacząco traci na objętości. To dlatego że puch lubi uciekać na wolność – robi to różnymi drogami, od szwów po mikrorozdarcia materiału. Jeśli chcesz tego uniknąć, postaw na wytrzymały poliester lub poliamid. To tkaniny, które stosunkowo dobrze znoszą trudne warunki atmosferyczne, a przy tym są odporne na uszkodzenia mechaniczne.
Jeśli szukasz kurtki na narty lub trekking, czyli takiej, która będzie musiała wytrzymać coś więcej niż trasa samochód – praca – dom, rozejrzyj się za membraną poliuretanową lub powłoką teflonową. Bez takiego zabezpieczenia trudno Ci będzie utrzymać komfort w czasie opadów deszczu lub śniegu, szczególnie jeśli wybierzesz kurtkę z wypełnieniem naturalnym, które – jak już zostało wspomniane – charakteryzuje się silną higroskopijnością i w kontakcie z wilgocią niemal całkowicie traci właściwości termoizolacyjne.
Rozkład ociepliny
Puch, zarówno naturalny, jak i syntetyczny, ma to do siebie, że lubi się zbijać, tracąc wówczas możliwość skutecznej izolacji Twojego ciała. Aby ograniczyć tę tendencję, konieczne jest jego właściwe rozmieszczenie – służą temu tworzące specjalne komory przeszycia. Tak więc pikowanie to nie tylko modny element designu, ale całkowicie pragmatyczny wybieg, sprawiający, że rozkład ociepliny pozostaje równomierny przed dłuższy czas.
Krój i fason
Szukasz kurtki do miasta czy na górskie wyprawy? Wybierając kurtkę puchową, zwróć szczególną uwagę na krój. Rynek odzieżowy oferuje bowiem szeroki wachlarz modeli, z których każdy nadaje się na inną okazję. Na outdoorowe wyzwania, w zależności od ich intensywności, chcesz wybrać kurtkę jak najwygodniejszą. Te wyprawowe są zazwyczaj dość grube i obszerne, ponieważ zakłada się je jako ostatnią, zewnętrzną warstwę. Inną grupą są krótkie i bardzo lekkie kurtki, które w górach mogą pełnić rolę puchowego swetra, zakładanego pod hardshell. Są anatomicznie skrojone, charakteryzują się dobrym dopasowaniem i przylegającym wykończeniem dolnego rąbka oraz mankietów, a czasem wyposaża się je również w elastyczne panele pod pachami. Takie kurtki coraz częściej spotyka się na nizinach, jako modną warstwę zewnętrzną.
Z kolei ocieplane parki i puchowe płaszcze to nie tylko elementy garderoby w stylu après-ski, ale okrycie, które przeniknęło do miejskiego, streetwearowego stylu życia – zwłaszcza dziś, gdy na scenę wchodzi nurt techwear. Ponieważ nie muszą być tak lekkie, jak ich turystyczne odpowiedniki, można wzbogacić je i urozmaicić przeróżnymi dodatkami: futerkowymi obszyciami, naszywkami czy ozdobnymi paskami.
Zastanów się także nad tym, jakie udogodnienia powinna mieć Twoja kurtka – kieszenie, stójkę, kryte zamki, kaptur? Tu już wszystko zależy od Ciebie i Twoich potrzeb.
Puch na wagę złota
Znacznie bardziej cenione właściwości puchu kaczego i gęsiego oraz bardziej kosztowny proces jego pozyskania sprawiają, że cena kurtek z ociepliną naturalną jest wyższa od syntetycznych odpowiedników.
Najdroższym puchem świata jest puch edredona zwyczajnego, ptaka z rodziny kaczkowatych, zamieszkującego rejony arktyczne. Edredon żyje na wolności, a jego puch jest zbierany bezpośrednio z gniazd, co czyni pozyskanie go wyjątkowo trudnym. Rzecz w tym, że ten gatunek kaczki używa swojego puchu (a trzeba zaznaczyć, że charakteryzuje się on naprawdę nadzwyczajnymi właściwościami termoizolacyjnymi) do ogrzewania jaj w gniazdach. Mieszkańcy Północy znaleźli sposób, by efektywnie, a przy tym bez szkody dla ptaków, korzystać z dobrodziejstw, którymi obdarzyła je natura. Jest archipelag u wybrzeży Norwegii, Vega, gdzie buduje się specjalnie dla edredonów gniazda, i zaprasza kaczki do osiedlenia się. W zamian za to, gdy pisklęta wyklują się z jaj, rodzice pozwalają ludziom zabrać niepotrzebny już puch. W miejscach, gdzie panują inne zwyczaje i puch podbierany jest wcześniej, na przykład na Islandii i w Kanadzie, zastępuje się go sianem, bardzo ostrożnie obchodząc się przy tym z jajami. To przykład niezwykłej i godnej naśladowania współpracy człowieka z naturą, ale też dowód na to, że wysoka cena nie jest przypadkiem.
Nie bez powodu kurtki puchowe cieszą się tak dużą popularnością, że ich cena w zimowym „wyścigu zbrojeń” przestaje mieć znaczenie. Jeśli Tobie również zależy na najwyższej jakości, wybierz odpowiednią puchówkę dla siebie i ciesz się ciepłem i komfortem przez całą zimę!
Więcej modowych inspiracji nie tylko w stylu techwear znajdziesz na blogu Fitanu.